حدود الزام آراء وحدت رویه دیوان عدالت اداری برای دادگاه‌ها

آراء وحدت رویه صادره از هیأت عمومی دیوان عدالت اداری صرفاً برای شعب آن دیوان متبع و لازم الرعایه بوده و محاکم دادگستری مرجع رسیدگی به تظلمات عامه بوده و مکلف به تبعیت از آراء وحدت رویه دیوان عدالت نیستند.

تاریخ رای نهایی: 1393/07/09     شماره رای نهایی: 9309970221800863

رای بدوی

در خصوص دادخواست آقای الف.ح. با وکالت آقای غ.ج. به‌طرفیت1-ش. 2-ش. به خواسته مطالبه قیمت عادله55/72مترمربع از پلاک .../... واقع درطرح ش. به انضمام کلیه خسارات قانونی. بدین توضیح که وکیل خواهان به‌موجب دادخواست تقدیمی اعلام نموده است که موکل وی مالک رسمی پلاک ثبتی.../... می‌باشد که مساحت 55/72 مترمربع از آن در طرح ش. قرارگرفته است ولیکن ش. از پرداخت عادله مساحت واقع در طرح استنکاف نموده است، ازاین‌رو به شرح خواسته تقاضای رسیدگی نموده است، با عنایت به محتویات پرونده نظر به اینکه حسب استعلام صورت گرفته از اداره ثبت‌اسناد و املاک رباط‌کریم که پاسخ آن به شماره 19068 مورخ 3/9/90 در پرونده مضبوط است، مالکیت خواهان بر ملک موضوع خواسته مورد تأیید قرارگرفته است و نظر به اینکه حسب نظریه هیأت سه‌نفره کارشناسان رسمی دادگستری که با اوضاع‌واحوال قضیه مطابقت داشته و مصون از ایراد و اعتراض باقی‌مانده است، میزان45/71 مترمربع ازملک خواهان در طرح اصلاحی ش. قرارگرفته و ارزش آن به مبلغ ششصدمیلیون ریال تعیین گردیده است و نظر به غیر مؤثر بودن دفاعیات خوانده ردیف اول بدین شرح که سرپرست وقت ش. به‌موجب لایحه شماره 135-90مورخ9/3/90و نماینده حقوقی آن اداره به شرح صورت‌جلسه مورخ9/3/90مدعی گردیده‌اند برابر توافقنامه میان ش. و شرکت سهامی ص.، خوانده ردیف دوم می‌بایست پس از اصلاح معابر مبادرت به انتقال مالکیت به خواهان می‌نمود و درصورتی‌که چنین نشده است، خوانده ردیف دوم باید پاسخگو باشد، چراکه از یک‌سو اصل سند مربوط به توافق‌نامه باوجود درخواست وکیل خواهان هرگز ارائه نگردیده است و از سوی دیگر برفرض صحت این ادعا، پذیرش این امر مستلزم اقامه دعوی از سوی ش. به‌طرفیت خوانده ردیف دوم بوده، ازاین‌رو از آنجائی که تسلیط ید خوانده ردیف اول بر ملک خواهان مسجل می‌باشد و نظر به خروج موضوعی امر از ماده 101 قانون شهرداری‌ها، دادگاه دعوی خواهان را وارد تشخیص و مستنداً به مواد198و515و519 قانون آیین دادرسی مدنی و قانون نحوه تقویم ابنیه و املاک و اراضی موردنیاز شهرداری‌ها حکم بر محکومیت خوانده ردیف اول به پرداخت مبلغ ششصدمیلیون ریال(000/000/600)بابت اصل خواسته و هزینه دادرسی به مأخذ محکوم به و حق‌الوکاله وکیل مطابق تعرفه در حق خواهان صادر و اعلام می‌دارد. لکن در خصوص دعوی مطروحه به‌طرفیت خوانده ردیف دوم، نظر به عدم تسلط ید از سوی آن شرکت، نسبت به ملک خواهان و عدم توجه دعوی به خوانده ردیف دوم مستنداً به بند4ماده 84و ماده89 قانون آیین دادرسی مدنی، قرار رد دعوی صادر و اعلام می‌دارد. رأی صادره حضوری و ظرف مهلت 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه محترم تجدیدنظر استان تهران خواهد بود.
دادرس شعبه دوم حقوقی دادگستری بهارستان- بازیار

 
رای دادگاه تجدید نظر

آن قسمت از دادنامه تجدیدنظرخواسته به شماره 9209972988200439 مورخ 26/5/92 صادره از شعبه دوم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان بهارستآن‌که بر محکومیت تجدیدنظرخواه ش. به پرداخت مبلغ 000/000/600 ریال بابت بهای عادله قسمتی از پلاک ثبتی .../... به مساحت 72/55 مترمربع و پرداخت خسارات دادرسی و حق‌الوکاله وکیل طبق تعرفه کانون وکلای دادگستری اشعار دارد، مآلاً موافق قانون و مقررات موضوعه بوده و اعتراض به شرح لایحه اعتراضیه وارد نبوده و مستوجب نقض آن نمی‌باشد‌. زیرا که اولاً، به‌تصریح ماده 22 از قانون ثبت همین‌که ملکی برابر مقررات در دفتر املاک به ثبت رسید، دولت صرفاً کسی را مالک می‌شناسد که ملک در دفتر املاک بنام او ثبت و یا به طریق قانونی به او منتقل‌شده باشد که در مانحن فیه به دلالت مفاد جوابیه استعلام ثبتی مضبوط در پرونده، مالکیت پلاک ثبتی مورد ترافع در دفتر املاک بنام تجدیدنظر خوانده به ثبت رسیده است و لذا مادامی‌که سند مالکیت مشارالیه به طریق قانونی منتهی به ابطال نگردد، همچنان از حمایت قانون برخوردار می‌باشد و قضات به‌حکم مقرر در ماده 73 قانون ثبت مکلف به اعتبار بخشیدن به اسناد رسمی می‌باشند. ثانیاً، با اجرای طرح از ناحیه شهرداری و تصرف قسمتی از پلاک مبحوث عنه و عدم توافق با مالک در جهت پرداخت بهای آن، مالک به‌موجب منطوق ماده‌واحده قانون نحوه تقویم اراضی و ابنیه موردنیاز شهرداری‌ها مستحق دریافت بهای ملک به نرخ روز می‌باشد. ثالثاً، میزان بهای ملک قسمت مورد تصرف به‌موجب نظریه ابرازی هیأت سه‌نفره کارشناسان رسمی دادگستری برآورد شده است که نظریه ابرازی مباینتی با اوضاع‌ و احوال مسلم قضیه ندارد. رابعاً، ایراد تجدیدنظرخواه به صلاحیت دادگاه به استناد آراء وحدت رویه شماره 93 و 199 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز وارد نمی‌باشد. زیرا که آراء وحدت رویه صادره از هیأت عمومی دیوان عدالت اداری صرفاً برای شعب آن دیوان متبع و لازم الرعایه بوده و محاکم دادگستری مطابق صراحت اصول 159 و 157 از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مرجع رسیدگی به تظلمات عامه بوده و مکلف به تبعیت از آراء وحدت رویه دیوان عدالت نمی‌باشند و از سوی دیگر ضرورتی به مراجعه مالک به دیوان عدالت اداری در جهت احراز استحقاق نمی‌باشد. به لحاظ آنکه با تصرف ملک از ناحیه مجری طرح مالک مستحق دریافت بهای آن می‌باشد. ازاین‌رو دادنامه تجدیدنظرخواسته که بر همین اساس صادر گردیده خالی از هرگونه ایراد و اشکالی بوده و دادگاه ضمن رد درخواست تجدیدنظرخواهی مستنداً به قسمت اخیر ماده 358 از قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی دادنامه معترض‌عنه را تأیید و استوار می‌نماید. رأی صادره حضوری و قطعی است.
رئیس شعبه 18 دادگاه تجدیدنظر استان تهران - مستشار دادگاه
امانی شلمزاری - کریمی
http://wikivakil.blogfa.com